Cornelia Maria ‘Kokkie’ Gilles
Er was een tijd dat ik goed lag bij de prins en hij weinig moest hebben van de Rijksvoorlichtingsdienst, die volgens hem alles blokkeerde. Als ik wat wilde weten, wilde checken of een foto wilde dan kon ik altijd bellen met secretaris Ted Vernède of mevrouw Gilles. Vooral de laatste was altijd zeer bereidwillig. Als ik iets vroeg wat te ver ging, zei ze moederlijk: ‘Dat kun je maar beter niet schrijven.’ En bij een al te brutale vraag volgden er altijd een lach en een zucht. ‘Kokkie’ – zo heb ik haar natuurlijk nooit genoemd – hoorde net zo bij prins Bernhard als het koude biertje dat hij elke ochtend voor zijn ontbijt verorberde. Hij was de enige man in haar leven. En zij de enige vrouw die bijna alles wist over zijn leven.
==
Mevrouw Gilles komt kort na het einde van de oorlog bij prins Bernhard en ze is nooit meer weggegaan. Meer dan welke andere vrouw in zijn leven was ze betrokken bij zijn officiële en zijn geheime leven. Uit liefde – want dat was het – voor Bernhard zal ze vele malen haar eigen principes zijn vergeten en uit liefde voor hem zal ze hem veel, waarschijnlijk té veel, hebben vergeven. Bernhard zelf gaf later toe dat hij Kokkie beter had kunnen vertellen over zijn pogingen om geld te krijgen voor zijn privéleven. Ze had hem veel ellende kunnen besparen.
Cornelia Maria Gilles komt aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in contact met Bernhard. Eerst via de Binnenlandse Strijdkrachten, en als de vrede eenmaal is teruggekeerd wordt ze door haar werkgever Philips aan hem uitgeleend. Het klikt tussen de prins en zijn struise assistente. Er is een korte verhouding, die snel wordt beëindigd omdat beiden beseffen dat dat zonde zou zijn van de vriendschap. Kokkie realiseert zich dat ze Bernhard nooit helemaal zal kunnen krijgen en hij ziet waarschijnlijk in dat hij in haar een betrouwbare en loyale steun heeft gevonden.
Kokkie is discreet, intelligent en heeft een goed gevoel voor humor. Bovendien schrikt ze er niet voor terug om voor haar mening uit te komen. In een wereld vol jaknikkers en pleasers is ze een verademing, zo moet ook Bernhard hebben ervaren. Ze kan hem ook onvoorwaardelijk dienen. Ze heeft geen broers of zussen, geen echtgenoot en geen hobby’s. Wel is ze net als hij gek op dieren. Ze verzorgt de honden van de prins en zijn papegaai. Bernhard besluit de knappe mevrouw Gilles een baan aan te bieden, die ze meteen aanneemt. Gilles krijgt een kamer op Soestdijk en leeft dicht bij het gezin.
Met Juliana klikt het aanvankelijk goed. Ze is geen bedreiging en lijkt een positieve invloed op de prins te hebben. Dat verandert als Greet Hofmans ten paleize komt. Kokkie Gilles moet niets hebben van de zweverige praat van de genezeres en laat dat duidelijk merken. Haar loyaliteit, die aanvankelijk gelijk verdeeld was over Bernhard en Juliana, verschuift steeds meer richting de prins.
Het ‘kamp’ Juliana begint zijn pijlen op de ongetrouwde, zelfverzekerde en niet op haar mondje gevallen Gilles af te vuren. Als Bernhard op reis is, is ze zijn ogen en oren. En haar steun aan de prins wordt als ontrouw aan de koningin uitgelegd. Het is dan ook niet vreemd dat Gilles als een van de belangrijkste onruststokers wordt aangewezen door de commissie-Beel. Zowel Juliana als Bernhard moeten afscheid nemen van het personeel dat niet langer geschikt wordt geacht het koninklijk gezin te dienen. Juliana houdt zich aan de afspraken, Bernhard niet. Kokkie weigert ook te vertrekken. De prins besluit zijn assistente uit zijn eigen toelage te gaan betalen en koopt een huis voor Kokkie. Maar voor veel rust zorgt dat niet. Juliana wil niet dat Kokkie door de chauffeurs die door haar betaald worden, wordt opgehaald, waarop Bernhard een auto voor haar koopt.
Alle gebeurtenissen zorgen ervoor dat Kokkie’s loyaliteit aan de prins alleen maar groeit. Dat verandert pas in de jaren zeventig als ze pal achter Juliana gaat staan in de kwestie-Lockheed. Ze vindt dat Bernhard verkeerd heeft gehandeld en maakt daar tegenover hem geen geheim meer van. Maar ze belooft ook hem te helpen bij zijn eerherstel. Vanaf dat moment neemt Kokkie een beetje de rol over die prinses Armgard lange tijd, tot haar dood in 1971, had gespeeld. Ze beschermt de prins, geeft hem adviezen en verdedigt hem.
In 1983 kan ze formeel met pensioen, maar dat weigert ze. Ze werkt door en de verhouding met Bernhard, die ze net als Juliana veelal Pappie noemt, wordt alleen maar inniger. Voor de kleinkinderen geldt Kokkie zelfs als dé vriendin van Bernhard. Prinses Margarita, die in de jaren tachtig enkele jaren op Soestdijk woont zegt daar later over: ‘Zij [Kokkie, MvdL] zat in de auto naast mijn grootvader en mijn grootmoeder kwam daar in haar eigen auto achteraan. Dat vonden wij als kinderen al heel vreemd.’
In de jaren negentig maakt ze zich druk over publicaties over de prins, die in haar ogen leugenachtig zijn. Maar ze houdt ook het contact met mogelijk bruikbare journalisten warm. Kokkie gaf informatie, ontkende of bevestigde zaken en kon er dus buiten de Rijksvoorlichtingsdienst om voor zorgen dat iets direct bij de prins kwam. Meestal was er dan binnen een dag antwoord.
Als de situatie van Juliana in 1998 verslechtert wordt Kokkie ook steeds meer ‘de vrouw van Bernhard’. Op vakanties en bij ontvangsten trekken ze regelmatig samen op, al blijft ze officieel in dienst van de prins en zal ze hem in het openbaar ook nooit tutoyeren. Maar ook haar geheugen gaat na de eeuwwisseling achteruit. Ze bestelt nog steeds films voor de prins, maar er komen ook wel eens films aan die bij het personeel voor hilariteit zorgen. Als ze valt wordt ze in een verpleeghuis ondergebracht, maar later regelt Bernhard de verzorging voor zijn Kokkie in haar eigen huis. Ze wordt nooit meer helemaal de oude, maar in tegenstelling tot Juliana, die hij in de periode 1998-2004 nauwelijks ziet, blijft hij Kokkie wel in zijn omgeving toelaten. Hij vindt het moeilijk om haar verval te accepteren maar leert er volgens het paleispersoneel mee om te gaan.
Kokkie overleeft Bernhard. Bij zijn dood is ze naar verluidt ontroostbaar. Als de prins ligt opgebaard in de chapelle ardente in Paleis Noordeinde, ligt haar kleine bloemstuk dicht bij de kist maar verscholen achter die van de koninklijke familie. Het is typerend voor het leven van Kokkie: discreet maar wel aanwezig. Haar laatste jaren slijt ze in haar eigen huis waar ze van Bernhard tot haar dood mocht verblijven. Ze sterft op 5 februari 2006 en wordt vier dagen later in stilte gecremeerd. De geheimen van Bernhard die niet openbaar zijn geworden en haar eigen verhaal over haar leven met de prins verdwijnen met haar.
==
==
==
==
==
Een geheim document uit 1950 van de Amerikaanse Department of State meldt de buitenechtelijke affaires van de prins en de problemen die daardoor zijn ontstaan. Het stuk meldt dat het Britse Foreign Office met ‘veel druk’ kon voorkomen dat de prins als betrokken partij werd genoemd in de echtscheidingszaak van een Britse aristocraat.
Het kan niet anders dan dat het hierbij ging om de scheiding van Sir Duncan Orr Lewis, met wiens echtgenote Ann de prins een langdurige verhouding heeft gehad, die gedurende de Tweede Wereldoorlog was begonnen. Het is gerust opmerkelijk te noemen dat het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken zich zo bezig heeft gehouden met het beschermen van Bernhards goede naam en dat ook Amerikaanse diplomatieke dienst er, getuige dit document, van op de hoogte was. Ook in Nederland leidden de plannen van de bedrogen echtgenoot tot grote beroering in regeringskringen.
In Engeland was het toen, net als in Nederland overigens, nog gebruikelijk om bij een scheiding een schuldige partij aan te wijzen, om daarmee de grond voor ontbinding van een huwelijk te bekrachtigen. Voor Sir Duncan moet het dus een cruciaal punt zijn geweest om Bernhard als minnaar van zijn echtgenote te kunnen aanwijzen. Op welke wijze er druk is uitgeoefend op Sir Duncan Orr Lewis om de waarheid te verhullen, is niet bekend.
==
